عینک سازی
نسل جدید عدسی عینک با قابلیت اصلاح بهینه عیوب انکساری
گاهی تجویز درست و کامل برای اصلاح عیب انکساری یک بیمار صورت میگیرد، اما باوجود داشتن حدت دید 20/20، بیمار از کیفیت دید خود راضی نیست؛ عدم رضایت بیمار میتواند به دلیل تأثیر خطاهای مرتبهی بالا[1] بر دید او باشد. این خطاها ممکن است به دلیل شرایط اپتیکی چشمها و یا محدودیتهای اپتیکی عدسیهای عینک معمولی ایجاد شود. امروزه عدسیهای با قابلیت اصلاح بهینهی عیوب انکساری، این گروه از خطاهای اپتیکی را برطرف کرده و دید واضحتر و شفافتری را برای فرد استفادهکننده به ارمغان آورده است. در این مقاله قصد داریم به این عدسیهای جدید که تحول خاصی را نیز در صنعت اپتیک ایجاد کرده است، بپردازیم. لطفا با ما همراه باشید.
اول- عدسی ساخته شده براساس فناوری فری فرم
عدسی فری فرم [2]، یکی از انواع رایج عدسی در شرایط کنونی است. دقت دستگاههایی که در تولید عدسیهای فری فرم به کار میرود به قدری بالاست که به آنها عدسیهای تولیدشده با سطوح دیجیتالی[3] نیز گفته میشود. در تولید عدسیهای معمولی، از یک انحنای پایه عدسی خام[4]، گروهی از نمرات تولید میشوند اما بهوسیلهی ماشینآلات تراش فری فرم، مناسبترین انحنای پایهی ممکن انتخاب و در ساخت عدسی استفاده میشود؛ یعنی بهجای استفاده از یک جدول خاص برای انتخاب انحنای پایه، با توجه به نمره، مناسبترین انحنای پایه انتخاب میشود.
در فناوری فری فرم از عدسی خام و به روش دیجیتال، امکان تراش در بیش از ده هزار نقطه روی عدسی است؛ بهطوریکه با فواصل0.01 دیوپتر میتوان عدسیهای فری فرم را تولید کرد، درحالیکه عدسیهای معمولی با فواصل 0.25 یا 0.125 دیوپتر تولید میشوند.
همچنین اندازهگیری فاصله و زاویهی دقیق عدسی نسبت به چشم و صورت بیمار با توجه به نحوهی قرارگیری عدسی در قاب عینک از دیگر نکاتی است که در تولید عدسیهای فری فرم محاسبه و به کار گرفته میشود. درواقع ساخت دقیق و اختصاصی این عدسیها برحسب شرایط آناتومیکی چهره و انتخاب عینک در افراد است که باعث کاهش خطاها، کاهش درخشش خیرهکننده[5] و افزایش وضوح دید مرکزی و محیطی میشود برای سفارش این عدسیها، ثبت سنجشهای اختصاصی گفتهشده در افراد ضروری است.
دوم- عدسی ساختهشده بر اساس فناوری تحلیل جبههی موج[6]
نوع دیگر عدسیهای با وضوح دید بالا، عدسیهای تولیدشده بر اساس فناوری تحلیل جبههی موج است که با فناوری مشابه عدسیهای فری فرم تولید میشوند اما بهکارگیری فناوری تحلیل جبههی موج آنها را متمایز میگرداند.
در روشهای مدرن جراحی عیوب انکساری مانند لیزیک[7]، یک دستگاه رایانهای دسته امواج منسجم نور را به چشم میتاباند که بهوسیلهی آن خطاهای شکست نور[8] و خطاهای مرتبهی بالا هر دو سنجش میشوند. سپس از تحلیل جبههی موج برای برنامهریزی لیزر اکسایمر[9] جهت کاهش خطاهای مرتبه بالا استفاده میشود.
تصویر 1- مقایسهی وضوح تصویر در مرکز و لبه، بین عدسیهای اِسفریک، آسفریک و فری فرم
در حال حاضر به دلیل عدم حرکت عینک با چشم، امکان ساخت عدسیهای عینک با فناوری فوق ممکن نیست اما بهجای آن میتوان از تبدیل خطاهای ردهبالا به انواع دیگر خطاهای قابلکنترل استفاده کرد که درواقع بهطور غیرمستقیم خطاهای ردهبالا کنترل میشود (مانند تبدیل خطای آستیگماتیسم به اسفر توسط اکی والان اسفر)
قسمت بالای تصویر 2 تأثیر خطاهای مرتبه بالا و درخشش خیرهکنندهی ناشی از استفاده از یک عدسی معمولی را نشان میدهد. قسمت پایین تصویر 2 نشانگر تأثیر استفاده از یک عدسی با فناوری تحلیل جبههی موج بر اساس اصلاح خطاهای مرتبه بالا و رفع درخشش خیرهکننده است.
تصویر 2- مقایسهی تصویر ایجادشده توسط عدسی معمولی و عدسی با فناوری تحلیل جبههی موج
[1] High Order Aberration
[2] Free form Lenses
[3] Digital Surfacing Lenses
[4] Blank
[5] Glare
[6] Wave Front Analysis
[7] Lasik
[8] Refraction
[9] Excimer Laser