مقابله و مقاومت پوست در برابر نور خورشید و ضرر و زیان پرتوی فرا بنفش برای تیره شدن و تغییر رنگ پوست را برنزه شدن یا تن شدن می‌نامند. سلول‌های ملانوسیتس در لایه‌ی اپیدرم پوست قرار دارد و کار آن‌ها ایجاد رنگ طبیعی بدن است. نور خوشید یا پرتوی فرا بنفش ملانین را تحریک و باعث تولید بیشتر آن برای محافظت از پوست می‌شود. این فرایند رنگ بدن را تغییرمی‌دهد و منجر به ایجاد کک و مک‌های دایمی در پوست می‌شود. استفاده از دستگاه سولاریوم، محصولات و کرم‌های برنزه و حمام آفتاب از جمله روش‌های متداول برنزه کردن است.

نکات مهم برای  آفتاب گرفتن

حمام آفتاب یکی از راه‌های برنزه کردن پوست به شمار می‌رود. نور خورشید احساس شادی و نشاط را برای ما فراهم  و به تولید و جذب ویتامین D کمک می‌کند. بالا بردن گردش خون، ایجاد خلسه در بدن و استراحت دادن آن، کمک به بهبود برخی بیماری‌های پوستی و درمان بیماری افسردگی ناشی از کمبود آفتاب در فصل پاییز و زمستان از جمله فواید دیگر نور خورشید است. با این همه حمام آفتاب و برنزه شدن با پرتوی خورشیدی قوانین خاص خود را دارد.

اگر کنار دریا، به آفتاب گرفتن مشغول هستید، حتما با احتیاط و رعایت کامل باشد. به این دلیل که نور آفتاب در آب افتاده و بازتابش می‌شود و  با این بازتابش، نیروی خورشید افزایش می‌یابد. نکته قابل توجه دیگر این است که آب نمک آلوده دریا مواج و محرک است و این موج‌ها بر بازتابش نور خورشید تاثیر دارد.

    قبل از آفتاب گرفتن بهتر است دوش گرفته و رطوبت مورد نیاز پوست را تامین کنید. زیرا پوست تمیز و مرطوب رنگ برنزه زیباتر و یکدست تری پیدا می کند. همچنین بهتر است هنگام استحمام لایه های مرده پوست را با لایه بردار های مناسب از بین برده و پس از استحمام نیز با استفاده از لوسیون های آبرسان، آب مورد نیاز پوست را تامین کنید.

    بهترین زمان برای آفتاب گرفتن ساعت ۷ صبح است. در این زمان بدن پروتئین‌هایی تولید می‌کند که می‌تواند آسیب پوست در برابر تابش پرتوی فرا بنفش را ترمیم کند. در این ساعت میزان تولید این پروتئین‌ها به حداکثر مقدار خود می‌رسد. هر چه از صبح دورتر و به شب نزدیک می‌شویم، میزان تولید این پروتئین کاهش می‌یابد.

    برای استفاده از ضد آفتاب کسانی که پوست روشن دارند، بهتر است از ضدآفتاب های با SPF بیشتر و کسانی که پوست تیره دارند، بهتر است ضدآفتاب های با SPF کمتر استفاده کنند.

    برای یک ساعت آفتاب گرفتن باید از ضدآفتابی استفاده شود که SPF حداقل 15 داشته باشد تا پوست نسوزد. بر روی لب ها نیز باید از بالم لب هایی استفاده شود که آن ها هم حاوی ضدآفتاب هستند.

    همچنین باید از 20 تا 25 دقیقه قبل از قرار گرفتن در زیر آفتاب ضد آفتاب بر روی پوست مالیده شود تا تاثیر بهتری داشته باشد.

    زمان آفتاب گرفتن و ساعات آن‌ را به تدریج افزایش دهید.

در هنگام تماس با نور خورشید از عینک‌های آفتابی مناسب استفاده کنید.

    قرار گرفتن برای یک مدت طولانی در زیر آفتاب، آب بدن را تبخیر می کند. به همین دلیل نیز بهتر است هنگام آفتاب گرفتن آب زیادی بنوشید. همچنین می توانید در بین آفتاب گرفتن به داخل آب استخر با دریا پریده و بدن و پوست خود را خنک کنید. دقت کنید که این کار هیچ مشکلی برای برنزه کردن شما به وجود نمی آورد.

    در بالای سر سایه ‌بانی قرار دهید (سر شما در سایه باشد) و یا پارچه سفیدی روی سرتان بیندازید.

    گوش‌ها، لب‌ها، فرق سر و نوک بینی خود را محافظت کنید.

    کلم بروکلی بخورید زیرا بخاطر داشتن آنتی اکسیدان آسیب ناشی از تابش پرتوی  UVB را در بدنتان کاهش می‌دهد.

    هرگز ‌بیشتر از یک ساعت آفتاب نگیرید. به طورکلی باید سفید پوستان با چشمان قهوه‌ای حدود ۲۰ دقیقه در آفتاب بمانند.

    از غذاها و داروهای حساس به نور بپرهیزید زیرا این مواد باعث می‌شوند پوست شما در مقابل آفتاب بسوزد. از داروها، آنتی ‌هستامین‌ها، آنتی بیوتیک‌ها و قرص‌های ضد بارداری به نور حساس‌اند. قبل از مصرف آن‌ها با پزشک خود مشورت کنید.

    بعد از اتمام کارتان از لباس ‌هایی استفاده کنید که دست و پاهایتان را کامل بپوشاند تا بدنتان بیشتر در معرض نور خورشید قرار نگیرد.

    بعد از اتمام آفتاب گرفتن با آب ولرم یا خنک  دوش بگیرید و از لوسیون مرطوب کننده استفاده کنید.

    حوله را روی بدن خود نکشید.

    در اکثر فروشگاه‌های معتبر بهداشتی و آرایشی محصولاتی برای قبل و بعد آفتاب گرفتن به فروش می‌رسد. قبل از حمام آفتاب برای خرید کرم‌ها و لوسیون‌ های مورد نیاز را اقدام کنید.

هشدار مهم

استفاده  مداوم و بیش از اندازه از محصولات برنزه کننده مشکلاتی در پی خواهد داشت از جمله مقاومت به انسولین، ابتلا به دیابت، ایجاد اختلال ‌های هورمونی در بدن یا حتی نازایی. با توجه به تمام این موارد، استفاده از برنزه کننده به هیچ عنوان به خانم ‌های باردار و شیرده توصیه نمی‌شود.

قصد ما از آفتاب گرفتن برنزه شدن، سر زنده شدن، تجدید قوا کردن و تصفیه کردن بدن است نه سوختن. اگر دچار آفتاب سوختگی شدید، حتما تا قبل از بهبودی در مسیر نور آفتاب قرار نگیرید. لوسیون ‌هایی که در آن‌ها از مواد نفتی استفاده شده باعث تشدید سوختگی و تاول می‌شوند. پس بهتر است در انتخاب مواد مصرفی‌تان دقت کنید.

کودکان خود را به آفتاب گرفتن تشویق نکنید

همانطور که گفته شد این‌ کار چه با دستگاه سولاریوم و چه با حمام آفتاب برای کودکان ممنوع است. پوست کودک شما لطیف و حساس است. با ماندن او در آفتاب زمینه‌ی بسیاری از بیماری‌های پوستی و سرطان‌ ها برایش فراهم می‌شود.

اگر با کودک خود برای آفتاب گرفتن به ساحل می‌روید، با خود لباس مناسب، کلاه حصیری لبه دار، عینک آفتابی و ضدآفتاب مخصوص کودکان به همراه داشته باشید. او را در سایه بنشانید یا برایش سایه ‌بان فراهم کنید. اسباب بازی و سرگرمی ‌هایش را در کنارش بگذارید و از او بخواهید با شن‌های ساحل برای شما چیزی بسازد تا کار شما تمام شود.